TRANG THÔNG TIN LUẬN ÁN TIẾN SĨ

 

Tên đề tài luận án tiến sĩ: "Đặc điểm từ ngữ chỉ sự vật trong ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi"

Ngành: Ngôn ngữ Việt Nam             Mã số: 9220102

Họ và tên NCS: Vũ Thị Hương

Người hướng dẫn khoa học:    

1. PGS.TS. Tạ Văn Thông

2. PGS.TS. Đào Thị Vân

Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

 

NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN

1. Luận án đã làm rõ các cơ sở ngôn ngữ học (từ vựng - ngữ nghĩa, trường nghĩa, phong cách học...) và một số số vấn đề tâm lí học, giáo dục học... cho việc nghiên cứu ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi.

2. Luận án đã khảo sát, miêu tả đặc điểm cấu tạo của 2174 từ ngữ với 5209 lượt xuất hiện chỉ sự vật trong những ca khúc tiêu biểu được sáng tác từ 1945 đến nay (viết bằng tiếng Việt, dành cho thiếu nhi). Nhận định: Từ đơn chỉ sự vật (các danh từ chung) có số lượng thấp nhưng tần suất sử dụng cao. Ngữ xuất hiện với số lượng lớn và chủ yếu có hai, ba, bốn yếu tố. Các ngữ có xu hướng mở rộng các thành phần miêu tả. Có 3 phương thức chính để gọi sự vật: phương thức cơ sở; phương thức phức; phương thức rút gọn.

3. Luận án đã chỉ ra đặc điểm ngữ nghĩa của 6 tiểu nhóm từ ngữ chỉ sự vật: người, động vật, thực vật, đồ vật, hiện tượng tự nhiên và sự vật trừu trượng, ở hai phạm vi: trong gia đình và ngoài xã hội. Nhận định: Trong mỗi hoàn cảnh, ca khúc thiếu nhi có cách gọi sự vật khác nhau. Trong các ca khúc, có một số biểu tượng - biểu trưng cho cái đẹp, sự kiên định, tinh thần xả thân vì nghĩa lớn, niềm tin, sự phấn đấu cho ngày mai... Các biểu tượng đều là những khuôn mẫu lí tưởng trong những “bài học lớn” cho thiếu nhi, qua các từ ngữ chỉ sự vật.

4. Luận án đã chỉ ra vai trò giáo dục của việc sử dụng các từ ngữ chỉ sự vật trong ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi: giúp thiếu nhi hiểu đúng và nắm vững nghĩa của từ ngữ; nâng cao kĩ năng sử dụng từ ngữ; giáo dục thế giới quan và nhân sinh quan cho người hát, người nghe.

5. Luận án đã đi tới nhận định khái quát: Từ ngữ gọi sự vật trong ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi là phương tiện giải trí đồng thời là những bài học nhận thức về thế giới xung quanh và ngôn ngữ (tiếng Việt). Nghiên cứu này gợi mở ra thêm nhiều hướng mới trong nghiên cứu giữa ngôn ngữ, văn hóa và tư duy, đặc biệt đối với lứa tuổi thiếu nhi ở Việt Nam.

 

CÁC ỨNG DỤNG, KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN

HOẶC NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN BỎ NGỎ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

Các ứng dụng, khả năng ứng dụng trong thực tiễn

1. Kết quả nghiên cứu của luận án là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích phục vụ cho việc biên soạn giáo trình, tài liệu tham khảo khi nghiên cứu về đặc điểm tiếng Việt trong phong cách nghệ thuật.

2. Kết quả nghiên cứu của luận án là lời gợi ý lựa chọn cho nhạc sĩ trong sáng tác và giải thích từ ngữ và giáo viên trong dạy - học các ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi.

Những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu

Cần tiếp tục tìm hiểu các nhóm từ ngữ chỉ hoạt động, tính chất và các phạm trù khác trong các ca khúc tiếng Việt dành cho thiếu nhi, để chỉ ra đầy đủ hơn những đặc điểm ngôn ngữ trong loại văn bản đặc biệt này.

 

INFORMATION OF DOCTORAL DISSERTATION

 

Dissertation title: "Characteristics of words denoting things in Vietnamese songs for children"

Major: Vietnamese linguistics                Code: 9220102

PhD. Student: Vu Thi Huong

Supervisors:           

1. Assoc. Prof. Dr. Ta Van Thong

2. Assoc. Prof. Dr. Dao Thi Van

Training Institute: University of Education - Thai Nguyen University

 

NEW SCIENTIFIC FINDINGS OF THE DISSERTATION

1. The dissertation has clarified the linguistic foundations (vocabulary - semantics, semantic field, stylistics ...) and a number of issues of psychology and pedagogy... for the research into Vietnamese songs for children.

2. The dissertation has investigated and described structural characteristics of 2174 words with a frequency of 5209 times denoting things in typical songs composed from 1945 up to now (written in Vietnamese for children). Judgement: Simple words denoting things (common nouns) appear in a small number but high frequency of use. Expressions appearing in large numbers mainly have two, three, or four elements. Expressions tend to expand descriptive elements. There are 3 main ways to denote things: the basic method, the complex method, and the reduction method.

3. The dissertation has shown semantic characteristics of 6 subgroups of words denoting things: people, animals, plants, objects, natural phenomena and abstract things in two domains: in the family and in society. Judgement: In each situation, children's songs have different ways of labelling things. In the songs, there are some symbols of beauty, perseverance, spirit of dedication to great causes, faith, the struggle for tomorrow... These symbols are ideal patterns in the "great lessons" for children via words denoting things.

4. The dissertation has identified the educational role of using words denoting things in Vietnamese songs for children: help children correctly understand and master the meaning of words; improve skills in using words; educate the worldview and outlook on life for the singers and listeners.

5. The dissertation has reached an overview: The words denoting things in Vietnamese songs for children are means of entertainment and lessons for awareness about the surrounding world and language (Vietnamese). This research opens up new directions in research between language, culture and thinking, especially for children in Vietnam.

 

APPLICATIONS IN PRACTICE AND

RECOMMENDATIONS FOR FURTHER STUDIES

 

Applications in Practice

1. The dissertation's research results are useful references for compiling coursebooks and references when studying the characteristics of the Vietnamese language in stylistics.

2. The research results of the dissertation are suggestions for musicians to compose and explain words as well as for teachers in teaching Vietnamese songs for children.

Recommendations for Further Studies

It is necessary to continue to study the groups of words denoting activities, properties and other categories in Vietnamese songs for children in order to identify more fully the linguistic features in this particular type of text.

 

Nguồn: Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.