Tên luận án: “Nâng cao hiệu quả dạy học theo nhóm nhỏ môn Sinh học 6 - THCS” 

Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Sinh học

Mã số: 62 14 01 11

Họ và tên NCS: Ninh Thị Bạch Diệp

Khóa đào tạo: 2012 - 2015

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Văn Hồng

Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên

NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN

1. Luận án đã hệ thống hóa tình hình nghiên cứu và vận dụng dạy học theo nhóm nhỏ vào dạy học trên thế giới cũng như ở Việt Nam; Nghiên cứu, phân tích các khái niệm liên quan đến dạy học theo nhóm nhỏ như: khái niệm nhóm, khái niệm nhóm học tập, khái niệm nhóm nhỏ cũng như việc phân loại nhóm, nhóm học tập, nhóm nhỏ. Trên cơ sở đó chúng tôi đưa ra định nghĩa về dạy học theo nhóm nhỏ; Phân tích cơ sở triết học, cơ sở tâm lý học, cơ sở lý luận dạy học; Đặc điểm và bản chất của dạy học theo nhóm nhỏ, đồng thời chỉ ra vai trò, ưu nhược điểm của dạy học theo nhóm nhỏ. Ngoài ra, chúng tôi cũng đề xuất một số kỹ thuật dạy học được áp dụng trong dạy học theo nhóm nhỏ và một số năng lực hợp tác cần rèn luyện cho học sinh trong dạy học theo nhóm nhỏ.

2. Đánh giá thực trạng vận dụng dạy học theo nhóm nhỏ trong dạy học Sinh học trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang chỉ ra những khó khăn, hạn chế và tồn tại trong việc vận dụng hình thức dạy học này vào thực tế. Làm cơ sở cho việc đề xuất quy trình và những biện pháp khắc phục những hạn chế đó.

3. Để đảm bảo hiệu quả cho việc tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ, luận án đã thiết kế các công cụ để tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ gồm: Các câu hỏi; Các thí nghiệm và bài tập thí nghiệm; Các bài tập và bài tập tình huống; Phiếu học tập và phiếu giao việc. Ngoài ra, luận án còn đưa ra những yêu cầu về việc lựa chọn nội dung và các hình thức tổ chức nhóm khi tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ.

4. Để tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ đạt hiệu quả chúng tôi đã đề xuất ra 5 nguyên tắc tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ gồm: Nguyên tắc đảm bảo sự tác động qua lại giữa tính tích cực, tính tự giác và tính độc lập của cá nhân học sinh với vai trò chỉ đạo của giáo viên và với cộng đồng nhóm; Nguyên tắc đảm bảo tính phân hóa trong quá trình tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ; Nguyên tắc đảm bảo tính tự quản; Nguyên tắc đảm bảo tính dân chủ, công bằng, bình đẳng trong dạy học theo nhóm nhỏ; Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn.

Quy trình tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ trong dạy học Sinh học được xây dựng gồm 3 giai đoạn chính: giai đoạn chuẩn bị gồm 4 bước, giai đoạn lên lớp gồm 6 bước và giai đoạn sau lên lớp gồm 1 bước. Trên cơ sở các nguyên tắc và quy trình đó, giáo viên có thể thiết kế bước dạy học theo nhóm nhỏ tương ứng thể hiện mối quan hệ của các đơn vị kiến thức trong những hệ thống nhất định với những thao tác sư phạm trong hoạt động dạy học, nhờ đó sẽ giúp cho học sinh hình thành kiến thức một cách hệ thống và cũng tạo thuận lợi cho việc tổ chức dạy học của giáo viên.

5. Đề xuất 4 biện pháp góp phần khắc phục những hạn chế của dạy học theo nhóm nhỏ: Thực hiện phân hóa trong tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ; Thực hiện kết hợp các kỹ thuật dạy học tích cực trong dạy học theo nhóm nhỏ; Thực hiện khai thác và sử dụng hợp lý các phương tiện dạy học hỗ trợ cho dạy học theo nhóm nhỏ; Thực hiện đổi mới trong kiểm tra - đánh giá kết quả dạy học theo nhóm nhỏ.

KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN HOẶC MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

* Khả năng ứng dụng trong thực tiễn:

Kết quả nghiên cứu của chương 1 có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho những nghiên cứu để phát triển sâu sắc hơn về dạy học theo nhóm nhỏ. Là tài liệu tham khảo cho các giáo viên, học sinh khi tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ trong dạy học Sinh học nói riêng và dạy học các môn học khác ở các cấp học khác nhau.

Kết quả nghiên cứu chương 2 và chương 3 có thể ứng dụng vào thực tiễn khi tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ trong dạy học nói chung và dạy học Sinh học nói riêng góp phần nâng cao chất lượng dạy học và đổi mới phương pháp dạy học ở trường phổ thông.

* Những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu:

Nghiên cứu các biện pháp và vận dụng quy trình tổ chức dạy học theo nhóm trong dạy học các môn học ở các cấp học và bậc học khác nhau.

Nghiên cứu các biện pháp rèn luyện, phát triển và đánh giá năng lực hợp tác của học sinh khi tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ.

INFORMATION ABOUT A DOCTORAL DISSERTATION

Dissertation title: "Improving the effectiveness of Biology teaching in small groups for grade 6  at Secondary school

Speciality: Theory and Methodology of Teaching Biology".

Code: 62 14 01 11

Ph. D candidate: Ninh Thi Bach Diep

Training course: 2012 - 2015

Scientific supervisor: Assoc. Prof. Nguyen Van Hong, PhD

Training Institution: College of Education, Thai Nguyen University.

THE NEW SCIENTIFIC FINDINGS

1. Systematizing research situation and application of small group teaching in teaching around the world and in Viet Nam; Researching, analyzing the definitions related to small group teaching such as: Group definition, learning group definition, small group definition, group classification, learning group classification and small group classification, as well. Basing on that, the author proposed a definition of small group teaching; Analyzing philosophical basis, psychological basis, teaching theoretical basis; Characteristics and nature of small group teaching, at the same time pointing out the role, advantages and disadvantages of small group teaching. In addition, we also recommended some teaching techniques to apply in small group teaching and some cooperative capacity needed for training pupils in small group teaching.

2. Assessing the reality of applying Biology teaching in small groups in Tuyen Quang province; pointing out the difficulties, limitations and shortcomings in applying this form of teaching into practice. This is basis for recommending the process and methods to overcome these limitations.

3. To ensure the effectiveness of organizing small group teaching, the  author designed tools to organize small group teaching including: Questions; Experiments and experimental exercises; Exercises and situational exercises; Handout and task assigning card. In addition, the thesis also set out the requirements for the selection of content and forming  group when organizing small group teaching.

4. To organize small group teaching effectively, we proposed 5 principles of small group teaching including: Principles of ensuring the interaction among positiveness, self-discipline and the independence of each individual pupils with instruction role of teachers and group community; Principles of ensuring differentiation in the process of organizing small group teaching; Principles of ensuring self - management; Principles of ensuring democracy, justice, equality in small group teaching; Principles of ensuring practicality.

The process of organizing small group teaching in Biology includes 3 main stages: the preparation stage consists of 4 steps; while stage includes 6 steps and after class stage consists of 1 step. On the basis of the principles and processes, teachers can design corresponding steps for small group teaching to show the relationship of knowledge units in certain system with pedagogical manipulation in teaching activities, this may help pupils to form knowledge systematically and also create favorable condition for teachers’ teaching organization.

5. Proposing 4 measures which contribute to overcome the limitations of small group teaching: Implementing differentiation in organizing small group teaching; Combining active teaching techniques in small group teaching; Exploring and using reasonable supported means of teaching in small group teaching; Implementing innovations in examining - evaluating the results of small group teaching.

            PRACTICAL APPLICABILITY AND THE NEEDS FOR FURTHER STUDIES

* Practical applicability:

Finding results can be used as reference resources for studies with more profound development of small group teaching. It can be materials for teachers, pupils when teaching Biology in small group in particular, and teaching other subjects at different educational levels in general.

Finding results in Chapter 2 and Chapter 3 can be applied in practice when organizing small group teaching in teaching, in general and Biology teaching, in particular, which contributes to improve the quality of teaching and innovate teaching methods in high school.

* Opening issues for further studies:

Researching measures and applying the process of organizing group teaching in subjects at all different educational levels.

Researching methods to practice, develop and assess pupils’ cooperative capacity when organizing small group teaching.