Tên đề tài luận án tiến sĩ: “Nghiên cứu đặc điểm dịch tễ bệnh sán lá gan trâu, bò (Fasciolosis) ở tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn, Tuyên Quang và biện pháp phòng trị (2010 - 2013)”

Chuyên ngành: Ký sinh trùng và Vi sinh vật học Thú y

Mã số: 62.64.01.04

Khóa đào tạo: 2011 - 2014

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan

Đơn vị đào tạo: Trường Đại học Nông Lâm

Cơ sở đào tạo: Đại học Thái Nguyên

NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN

- Đã xác định được loài sán lá thuộc giống Fasciola ký sinh ở trâu, bò của ba tỉnh Thái Nguyên, Bắc Kạn, Tuyên Quang trong giai đoạn 2010 - 2013 là loài F. gigantica, tỷ lệ thường gặp ở các địa phương là 100 %.

- Tỷ lệ nhiễm sán F. gigantica ở trâu tại ba tỉnh là 58,67 %, ở bò là 36,67 % (qua mổ khám) và ở trâu là 46,63 %, ở bò là 34,71 % (qua xét nghiệm phân).

- Đã xác định được 2 loài ốc L. viridis và L. swinhoei  - ký chủ trung gian của sán lá F. gigantica có phổ biến ở tất cả các địa phương nghiên cứu.

- Tương quan giữa số trứng sán trong 1 gam phân với số sán ký sinh/trâu, bò là tương quan thuận khá chặt theo phương trình hồi quy tuyến tính y = a + bx với r = 0,96 và r = 0,97.

- Đã xác định được hiệu lực tẩy sán F. gigantica của ba loại thuốc có mức liều cao hơn liều khuyến cáo: thuốc triclabendazole, liều 15 mg/kg khối lượng là 100 %; thuốc albendazol và nitroxinil - 25 với cùng liều 12 mg/kg khối lượng hiệu lực tẩy đạt 90 – 96 %. Cả 3 loại thuốc đều an toàn đối với trâu, bò.

- Đã chứng minh được hiệu quả của biện pháp phòng chống tổng hợp bệnh sán lá gan cho trâu, bò và đề xuất được biện pháp phòng chống bệnh.

CÁC ỨNG DỤNG, KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

* Các ứng dụng và khả năng ứng dụng trong thực tiễn:

- Ba loại thuốc albendazol (liều 12 mg /kg khối lượng), triclabendazole (liều 15 mg/kg khối lượng) và nitroxinil - 25 (liều 12 mg /kg khối lượng) tẩy sán lá F. gigantica cho trâu, bò đều có hiệu lực cao (90 – 100 %) và an toàn 100 %.

- Đề xuất các biện pháp phòng chống bệnh sán lá Fasciola cho trâu, bò ở các tỉnh miền núi phía Bắc.

* Những vấn đề bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu:

Nghiên cứu cơ chế sinh bệnh, các biến đổi lâm sàng và phi lâm sàng do sán lá gan gây ra trên trâu, bò.

INFORMATION OF DOCTORAL DISSERTATION

Dissertation title: “Study on epidemiological characteristics of fasiolosis in buffaloes and bovines in Thai Nguyen, Bac Kan, Tuyen Quang province and preventive and treatment methods (2010 - 2013)”

Speciality: Parasites and Veterinary Microbiology

Code number: 62. 64. 01. 04

PhD. candidate: Pham Dieu Thuy

Training course: 2011 - 2014.

Scientific supervisor: Prof. Nguyen Thi Kim Lan, Ph.D.

Training institution:  College of Agriculture and Forestry, Thai Nguyen University

THE NEW SCIENTIFIC FINDINGS

- Liver fluke species parasitizing in buffaloes and bovines in Thai Nguyen, Bac Kan and Tuyen Quang province from 2010 - 2013 has been determined to be F. gigantica, with the prevalence of 100%.

- Infectious rates of F. gigantica in buffaloes and bovines were 58.67% and 36.67% by necropsy, and 46.63% and 34.71% by faeces examination respectively.

- Two snail species (L. viridis and L. swinhoei) are the intermediate hosts of F. gigantica those are popular in all investigated places.

- The number of egg of liver flukes per 1 gram of faeces and the number of parasitic liver flukes per buffalo or bovine are closely correlated corresponding with the linear regression equation y = a + bx with r = 0.96 and r = 0.97, respectively.

- The effectiveness of three medicines against F. gigantica with higher doses than the recommendation of producers are 100% with triclabendazole at 15 mg/kg B.W; and 90 – 96% with albendazol and nitroxinil - 25 at the same dose (12 mg/kg B.W). The result shows that these three medicines are safe to buffaloes and bovines.

- The effectiveness of combined preventive and treatment methods to fasciolosis has been testified and the preventive measure and control of fasciolosis in buffaloes and bovines has been proposed.

PRACTICAL APPLICABILITY AND THE NEEDS FOR FURTHER STUDIES

* Practical applicability:

- Three medicines against F. gigantica in buffaloes and bovines including albendazol (at dose of 12 mg/kg B.W), triclabendazole (at dose of 15 mg/ kg B.W) and nitroxinil - 25 (at dose of 12 mg/ kg B.W) demonstrate a high efficacy (90 – 100%) and safety.

- The combined measures of prevention and control of Fasciolosis in buffaloes and bovines were strongly recommended.

* Opening issues for further studies

 Pathological mechanism, clinical and nonclinical manifestations will be studied in the future work.