Tên đề tài luận án tiến sĩ: “Nghiên cứu bệnh đầu đen do đơn bào Histomonas meleagridis gây ra ở gà tại Thái Nguyên, Bắc Giang và biện pháp phòng trị”

Chuyên ngành: Ký sinh trùng và Vi sinh vật học thú y.

Mã số: 62.64.01.04

Nghiên cứu sinh: Trương Thị Tính.

Khóa đào tạo: 2013 - 2016.

Người hướng dẫn khoa học:

1. GS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan;

2. PGS. TS. Lê Văn Năm.

Đơn vị đào tạo: Trường Đại học Nông Lâm.

Cơ sở đào tạo: Đại học Thái Nguyên.

NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN

- Định danh được loài đơn bào gây bệnh đầu đen trên gà Việt Nam.

- Xác định được tỷ lệ nhiễm đơn bào Histomonas meleagridis gây bệnh đầu đen ở gà tại hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Giang.

- Xác định được sự liên quan giữa tỷ lệ nhiễm H. meleagridis và tỷ lệ nhiễm giun kim ở gà

- Chế tạo và nuôi cấy thành công đơn bào H. meleagridis trong môi trường Dwyers và môi trường Dwyers cải tiến.

- Gây nhiễm thành công đơn bào H. meleagridis trên gà thí nghiệm

- Xác định được đặc điểm bệnh lý, lâm sàng của gà bị bệnh đầu đen do gây nhiễm và gà mắc bệnh đầu đen ngoài thực địa.

- Xác định được hiệu lực và độ an toàn của một số thuốc tẩy giun kim trên gà ở thực địa.

- Xác định được tác dụng diệt đơn bào H. meleagridis của một số thuốc sát trùng hiện có trên thị trường.

- Thử nghiệm và xác định được phác đồ điều trị bệnh đầu đen cho gà hiệu quả. Đề xuất được quy trình phòng chống bệnh đầu đen cho gà.

CÁC ỨNG DỤNG, KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

* Các ứng dụng và khả năng ứng dụng trong thực tiễn:

- Đã nuôi cấy đơn bào H. meleagridis và gây nhiễm thành công bệnh đầu đen cho gà trong phòng thí nghiệm; xác định được triệu chứng và bệnh tích điển hình của bệnh đầu đen trên gà gây nhiễm. Đây là cơ sở khoa học giúp các cán bộ thú y và người chăn nuôi chẩn đoán bệnh sớm (qua quan sát triệu chứng và mổ khám bệnh tích). Từ đó có phương pháp điều trị bệnh kịp thời và hiệu quả, giảm thiệt hại về kinh tế cho người chăn nuôi.

- Phác đồ điều trị gồm: cloroquin phosphat (0,25 gam/ lít nước/ ngày), mộc hoa trắng (1 gam/ lít nước/ ngày), sulfamonomethoxine (0,5 gam/ lít nước/ ngày), paracetamol (2 gam/ lít nước/ ngày), unilyte vit – C (3 gam/ lít nước/ ngày); giải độc gan lách thận (2g/ lít nước/ ngày) sử dụng cho gà thí nghiệm và trên thực địa đều cho kết quả tốt về hiệu lực và độ an toàn.

- Xây dựng quy trình phòng trị bệnh do đơn bào H. meleagridis cho gà gồm: diệt đơn bào H. meleagridis trên cơ thể gà; diệt giun kim ký chủ chứa đơn bào và truyền bệnh; vệ sinh chuồng trại và vườn chăn thả gà; tăng cường chăm sóc, nuôi dưỡng đàn gà.

Đã có 100 hộ tại tỉnh Thái Nguyên và Bắc Giang áp dụng phác đồ điều trị bệnh đầu đen cho gà, tẩy giun kim cho gà, thực hiện vệ sinh chuồng trại và vườn chăn thả gà đạt kết quả tốt.

* Những vấn đề bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu:

Nghiên cứu xác định AND của đơn bào H. meleagridis trong giun kim, trong trứng giun kim và trong giun đất..

INFORMATION OF DOCTORAL DISSERTATION

PHD. CANDIDATE: TRUONG THI TINH

Title of dissertation: “Study on blackhead disease caused by Histomonas meleagridis protozoan in chickens in Thai Nguyen, Bac Giang and prevention - treatment measures”.

Speciality: Veterinary parasitology and microbiology.

Code number: 62. 64. 01. 04

Ph.D. candidate: Truong Thi Tinh

Training course:  2015 - 2016

Scientific supervisors:

1. Prof.  Nguyen Thi Kim Lan, PhD.

2. Asso. Prof. Le Van Nam, PhD.

Training institution:  College of Agriculture and Forestry, Thai Nguyen University

THE NEW SCIENTIFIC FINDINGS

- Protozoan genus causing blackhead disease in VietNam chickens was identified.

- The proportions of H. meleagridis causing blackhead disease in chickens in Thai Nguyen and Bac Giang provinces were determined.

- The relation between the infection proportion of H. meleagridis and pinworm was determined.

- Manufacturing and culturing H. meleagridis in Dwyer and advanced Dwyers environment were successful.

- Experimentally infecting H. meleagridis in experimental chickens was successful.

- Pathological and clinical characteristics of diseased chickens caused by experimentally infection and outside field were determined.

- The efficacy and safety of some anthelmintic drugs for deworming pinworm in chickens were determined

- The regimens of blackhead disease prevention and treatment were experimented and estimated on chickens effectively. Procedures for prevention and treatment of chicken were recommended.

APPLICATION, PRACTICAL APPLICABILITY AND ISSUES NEEDING FOR FURTHER STUDIES

* Application and Practical applicability

- Home was cultured and chickens were infected blackhead disease in laboratory successfully. The symptoms and typical lesions of blackhead disease in experimentally infect chickens also were estimated. There results are science foundation helping veterinarians and farmer can diagnose early (through observing symptoms and dissecting lesions). Regarding these result, effective treatment measures are recommended to reduce the loss in economy of famer.

- The regimens include: cloroquin phosphat (0.25gram/ liter of water/ day), holarrhrena antyday senteria (1gram/ liter of water/ day), sulfamonomethoxine (0,5 gram/ liter of water/ day), paracetamol (2 gram/ liter of water/ day), unilyte vit – C (3 gram/ liter of water/ day), detoxication drug of liver, spleen and kidney (2 gram/ liter of water/ day)  for experimental chickens and chickens raised in reality also have good results about efficacy and the level of safety.

- Establishing producers of prevention and treatment caused by H.meleagridis protozoan in chickens include: killing H.meleagridis in chickens body, killing pinworms - vector host containing protozoan and infecting, cleaning coop and gardens.

There were 100 households in Thai Nguyen and Bac Giang provinces applying treatment regimens of blackhead disease in chickens, deworming pinworms cleaning coops and garden, they have got good results and more profits.

* Issues needing for further studies:

Determining ADN of H.meleagridis is pinworms, its eggs and eggs of earthworms.