Tên đề tài luận án tiến sĩ: “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh sản của loài ong Apis cerana nuôi tại Thái Nguyên”.

Chuyên ngành: Chăn nuôi                           

Mã số: 62 64 01 05

Nghiên cứu sinh: Phùng Đức Hoàn

Khóa đào tạo: 2008 – 2012

Người hướng dẫn khoa học:

1. PGS. TS. Nguyễn Duy Hoan

2. TS. Phùng Hữu Chính

Đơn vị đào tạo: Trường Đại học Nông lâm

Cơ sở đào tạo: Đại học Thái Nguyên

NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN

Đã xác định được phân loài ong nội Apis cerana đang nuôi và khai thác tại Thái Nguyên thuộc phân loài Apis cerana indica, đây là phân loài có năng suất thấp hơn so với phân loài Apis cerana cerana, do tính tụ đàn của chúng thấp.

Đã xác định được thể tích và kích thước lỗ tổ của 3 cấp ong nuôi và khai thác tại Thái Nguyên và xác định được khối lượng của Ong chúa từ 155,56 mg đến 200,87 mg với số lượng ống trứng từ 90,67 đến 92,70 ống. Túi dự trữ tinh của ong chúa có thể tích từ 33,56 - 34,05 µl và chứa từ 3,19 - 3,21 triệu tinh trùng.

Tỷ lệ chia đàn của ong Apis cerana nuôi tại Thái Nguyên trong vụ Xuân - Hè là 90,67 %, vụ Thu - Đông là 32,31 % với số lượng mũ chúa được xây dao động từ 9,13 - 11,50 mũ.  Ong chúa Apis cerana nuôi tại Thái Nguyên thường tập bay định hướng và giao phối trong khoảng từ 14 ^h00- 15 ^h00 với số lần giao phối từ 1 - 3 lần vào những ngày nắng đẹp. Số lượng trứng đẻ ra của ong chúa khoảng 283,24 - 354,28 trứng/ngày đêm.

Đã xác định được một số đặc điểm sinh học sinh sản của ong đực như: Số lượng ong đực trong đàn ong theo mùa vụ, quy mô đàn và lượng thức ăn dự trữ (58,72 - 778,40 con); Số lượng tinh trùng của ong đực Apis cerana nuôi tại Thái Nguyên dao động trong khoảng 1,06 - 1,66 triệu tinh trùng, số lượng này phụ thuộc vào mùa vụ và có tương quan thuận với khối lượng của ong đực.

Buồng trứng của ong thợ Apis cerana nuôi tại Thái Nguyên số lượng ống trứng trung bình là 9,45 ống. Thời gian đẻ trứng sau khi tách chúa dao động từ 8,04 - 20,16 ngày.

Ong chúa của loài ong Apis cerana nuôi tại Thái Nguyên có tuổi thọ trung bình là 747,03 ngày (tương đương với 24,90 tháng hoặc 2,10 năm), ong đực là 126,30 ngày (tương đương với 4,21 tháng) và ong thợ là 42,61 ngày tùy theo mùa vụ.

KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

* Khả năng ứng dụng trong thực tiễn

Kết quả nghiên cứu các đặc điểm sinh học sinh sản của ong Apis cerana của luận án này làm cơ sở cho việc chọn lọc giống, nhân đàn và quản lý nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế của nghề nuôi ong, nhằm bổ sung và hoàn thiện quy trình, kỹ thuật nuôi ong mật trong nhân dân.

Các kết quả của luận án là tài liệu khoa học có giá trị tham khảo cho các nhà nghiên cứu, giảng dạy trong ngành nông nghiệp, trong lĩnh vực sinh học, là căn cứ thực tiễn góp phần hoàn thiện quy trình kỹ thuật nuôi ong nội trong nước.

 * Những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu

Nghiên cứu sự hao hụt tinh trùng trong túi chứa tinh của ong chúa, cần bao nhiêu tinh trùng để thụ tinh cho một quả trứng hay có thể tinh trùng bị chết trong túi chứa tinh của ong chúa.

INFORMATION OF DISSERTATION

Title of the dissertation: Study on biological and reproductive characteristics of Apis cerana bee species reared in Thai Nguyen."

Speciality: Animal science                               

Code number: 62. 64. 01. 05

PhD. candidate: Phung Duc Hoan

Training course: 2008 - 2012.

Scientific supervisors:

1. Assoc Prof. Nguyen Duy Hoan, PhD.

2. Phung Huu Chinh, PhD.

Training institution: College of Agriculture and Forestry, Thai Nguyen university 

THE NEW SCIENTIFIC FINDINGS

Domestic bee subspecies(Apis cerana) being kept and exploited in Thai Nguyen was identified to belong to Apis cerana indica subspecies. This subspecies has lower yield than Apis cerana cerana subspecies due to its low flock gathering.

Volume and pore size of bee hive at 3 levels of bee keeping and exploiting in Thai Nguyen were determined and the mass of the queen from 155,56 mg to 200,87mg  with the number of oviducts from 90.67 to 92.70 were also determined. Spermsac (spermatheca) of the queen with volume from 33.56 - 34,05μl could contain from 3.19 to 3.21 million of spermatozoa.

Rate of Apis cerana bee flock separation in Thai Nguyen in spring - summer was 90.67%, in autumn - winter was 32.31% with a number of queen cells ranging from 9.13 to 11.50. Apis cerana queens kept in Thai nguyen often took Flight orientation and mate between 15:00 and  1400 h - the mating frequency of 1-3 times on sunny days. The number of eggs laid by queen was around 283.24 to 354.28 eggs / day.

A number of biological reproductive characteristics of the drone that were Identified included: The number of drones in the hive seasonally, flock size and the amount of food reserves (58.72 to 778.40/bee); number of spermatozoa of a drone from Apis cerana kept in Thai nguyen ranging from 1.06 to 1.66 million, the number was dependent on the season and was positively correlated with the mass of drone

Ovaries of worker bee  of Apis cerana kept in Thai Nguyen consisted average number of 9.45 oviducts. Laying time after being separated from the queen ranged from 8.04 to 20.16 days.

The queen bee of Apis cerana reares in Thai Nguyen had an average lifespan of 747.03 days (equivalent to 24.90 months or 2.10 years), lifespan of drone was 126.30 days (equivalent to 4.21 months) and that of worker bee was 42.61 days, depending on the season.

PRACTICAL APPLICABILITY AND THE NEEDS FOR FURTHER STUDIES

* Practical applicability:

The results of biological and reproductive characteristics of Apis cerana bees this dissertation will serve as a basis for the selection, breeding and management of bee colonies to improve productivity, quality and economic efficiency of beekeeping, to supplement and perfect a  technical procedure of people’s beekeeping.

The results of this dissertation will be used as a reference for researchers, teachers in the field of agriculture and biology, It will also lay a ground for contributing to improve the procedure of domestic beekeeeping techniques in the country.

* Opening issues for further studies:

Study on loss of sperm in sperm sac of the queen, how many spermatozoa to fertilize an egg or sperm may be dead in sperm sac of the queen.