Tên đề tài luận án tiến sĩ: "Nghiên cứu đặc điểm sinh học và kỹ thuật tạo cây con cây Phay (Duabanga grandiflora Roxb.ex DC) tại tỉnh Bắc Kạn”.

Chuyên ngành: Lâm sinh.

Mã số: 62.62.02.05

Họ và tên NCS: Lê Sỹ Hồng

Người hướng dẫn khoa học:

1. PGS. TS. Lê Sỹ Trung;

2. PGS. TS. Phạm Văn Điển.

Đơn vị đào tạo: Trường Đại học Nông Lâm.

Cơ sở đào tạo:  Đại học Thái Nguyên.

NHỮNG KẾT QUẢ MỚI CỦA LUẬN ÁN

1. Đặc điểm sinh học của cây Phay: Hình thái và vật hậu,phân bố, sinh thái, cấu trúc quần xã, đặc điểm tái sinh; cây Phay (Duabanga grandiflora), thuộc ngành thực vật hạt kín (Angiospermae), họ Bần (Sonneratiaceae), chi Duabanga. Phay là loài cây gỗ lớn, thường xanh, chiều cao đạt tới 35 m, đường kính có thể đạt 90-130 cm. Phay phân bố ở độ cao từ 270 – 596 m, độ dốc từ 10 – 40°, nhiệt trung bình năm từ 20,2^°C – 22^°C. Độ ẩm trung bình 78,6% đến 81,2%. Lượng mưa 1148,1 - 2144,5 mm/năm. Tổ thành tầng cây cao có từ 2 – 72 số loài tham gia vào công thức tổ thành, nhưng chỉ có 2 – 5 loài tham gia chính vào công thức tổ thành. Tái sinh tự nhiên của cây Phay ở các trạng thái thảm thực vật qua kết quả điều tra là không nhiều. 

2. Đặc điểm sinh lý của hạt giống Phay: Tỷ lệ hạt/quả tính theo khối lượng 2,5 kg quả tươi thu được 1kg khô cứ 6,25 kg quả khô được 1kg hạt giống, khối lượng 1000 hạt là 0,098 g, độ thuần tương đối cao (79,3%). Hạt ở độ ẩm 12,4 %, nếu ngâm ở nhiệt độ 35^°C thì số ngày nảy mầm của lô hạt bình quân là 10,5 ngày, tỷ lệ nảy mầm là 75,67 %. 

3. Đặc điểm sinh lý, sinh thái của cây Phay giai đoạn vườn ươm: Tỷ lệ che sáng thích hợp cho Phay ở giai đoạn 3 đến dưới 6 tháng tuổi là 50 %, cây từ 6 đến 9 tháng là 25 %. Trong mùa khô, tưới nước cho cây Phay ở vườn ươm 1lần/ngày với lượng 1,8 lít/m² là thích hợp nhất. Hỗn hợp ruột bầu thích hợp cho cây Phay là 89 % đất tầng mặt + 10 % Phân chuồng hoai + 1 % Lân.

4. Nhân giống cây Phay bằng phương pháp hom: Khi nhân giống cây Phay bằng phương pháp giâm hom sử dụng thuốc IBA hoặc IAA nồng độ 750 ppm để nhân giống Phay đạt kết quả tốt nhất. Sử dụng giá thể cát hoặc đất tầng B để giâm hom cây Phay đều cho tỷ lệ ra rễ cao, nhưng giá thể cát tốt hơn. Cây mẹ lấy hom Phay 1 tuổi cho tỷ lệ ra rễ lớn hơn cây mẹ tuổi 3 và tuổi 6. Thời vụ nhân giống cây Phay bằng giâm hom thực hiện vào vụ Xuân. Độ dài hom: Từ 6 - 8 cm. Sử dụng hom ngọn để nhân giống cây Phay.

5. Đề xuất một số biện pháp kỹ thuật nhân giống phục vụ trồng rừng bằng cây Phay tại Bắc Kạn: (1) Điều kiện gây trồng; (2) Kỹ thuật gieo ươm; (3) Kỹ thuật giâm hom.

KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG TRONG THỰC TIỄN, NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN TIẾP TỤC NGHIÊN CỨU

 * Khả năng ứng dụng trong thực tiễn  

- Kết quả luận án là tài liệu tham khảo cho đào tạo và nghiên cứu khoa học cho ngành Lâm sinh các trường đại học, cao đẳng và viện nghiên cứu lâm nghiệp.

- Sử dụng kết quả của luận án để phân định loài Phay, xác định độ thuần hạt giống, độ ẩm, tỉ lệ nảy mầm của lô hạt, chế độ che sáng thích hợp của cây con giống Phay trong giai đoạn vườn ươm.

- Áp dụng kết quả của luận án để tạo giống cây con cây Phay có nguồn gốc từ hạt và giâm hom cành.

* Vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu:

- Nghiên cứu chu kỳ sai quả của cây Phay.

- Nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố sinh thái làm cản trở đến tái sinh tự nhiên cây Phay ở các vùng sinh thái khác nhau.

- Nghiên cứu  kỹ thuật và phương thức trồng, đánh giá tình hình sinh trưởng, phát triển cho cây Phay.

INFORMATION OF DOCTORAL DISSERTATION

The Dissertation title: "Study of biological characteristics and propagation techniques of the Phay’s seedlings (Duabanga grandiflora Roxb.Ex DC) in Bac Kan province”.

Speciality: Silviculture

Study Code: 62.62.02.05

PhD. Candidate: Le Sy Hong

Scientific supervisors:

1. Assoc. Prof. Le Sy Trung, PhD.

2. Assoc. Prof. Pham Van Đien, PhD.

Training institution: College of Agriculture and Forestry, Thai Nguyen University

THE NEW SCIENTIFIC FINDINGS

1. Biological feature of Phay trees: Phay (Duabanga grandiflora) belongs to angiosperm sector (Angiospermae), Ban relative (Sonneratiaceae), Duabanga family. Phay is a big large timber species, evergreen, height reaches 35 m, diameter can reach 90 – 130 cm. Phay distributes at the elevation between 270  – 596 m, slope from 10°- 40°. The average annual temperature from 20.2°C – 22°C. Humidity fluctuates from 78.6 % to 81.2 %, amount of average annual rainfall from 1148.1 to 2144.5 mm. The structural composition from 2 to 27 species, but only 2 – 5 main species involved in compositional formula. Natural regeneration of Phay at vegetation status is not much through surveying results.

2. Physiological and biological features of Phay’s seeds: Seeds are in grey column shape. The rate of seed/fruit is calculated by amount of 2.5 kg fresh fruit equivalent with 1 kg dried fruit and 6.25 kg dried fruits equivalent to 1 kg of seeds. 1000 seeds weight 0.098 grs, high relatively purity (79.3 %). At the humidity 12.4 %, soaking seeds at the temperature 35^°C that the number of average seeds germination is 10.5 days, germination percentage is 75.67 %.

3. Physiological and biological features of Phay species at nursery stage: The favorable shading percentage in the nursery is 50% for 3-6 months seedlings and 25 % for 6 – 9 months seedlings. In dry season, watering for Phay 1time/day with 1.8l/m² is the most suitable. Potting mixes suitable for Phay species is 89 % surface soil +10 % manure + 1 % phosphorus.

4. Propagation of Phay by cutting method: cutting method can be used with stimulants of IBA or IAA. Experiments show that these stimulants generate the best results when their concentration is at 750 ppm. Using sand or B-layer soils also generate the highest rooting rate, and sand generates the better rooting rate than frame is still better than B-layer soils. Cuttings from 1-year mother trees have shown the rooting rate higher than 3-6 years mother trees. The most favorable season for applying cutting method is spring. The length of cutting is from 6 to 8 cm. Using the top parts for Phay’s germination.

5. Propose some affordable technical solutions to generate Phay’s seedlings for forestation in Bak Kan province: (1) Planting conditions; (2) Seedling-producing techniques; and (3) Cutting-producing techniques.

PRACTICAL APPLICABILITY AND THE NEEDS FOR FURTHER STUDIES

* Practical applicability:

-  The results of dissertation will be used full reference document for training and researching in universities, colleges, institutes of forestry and Silviculture.

- Using results of this dissertation for classifying Phay species; to identify the purity of seeds, humidity, rate of germination, suitable shading light of Phay's seedlings at the nursery stage.

- Application 2 main methods to propagate the Phay’s seedlings with origin from seeds, branch cuttings.

* The needs for further studies

-  Study the fruiting cycles.

- Study influence of ecological factors which prevent natural regeneration at different ecological regions.

- Study planting techniques and methods. Assess growth and development of Phay.